1959 с. Уус Алдан улууһун Найахы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1978 с. Орто Халымаҕа Лобуйаҕа СПТУ-га үөрэнэн, ветфельдшер идэтин ылбыта, Томпоҕо 1983 сылга диэри оҕо тэрилтэтигэр үлэлээбитэ. Төрөөбүт Найахытыгар эргиллэн кэлэн, почтаҕа, бэкээринэҕэ, сопхуоска ыанньыксытынан үлэлээбитэ. Биэс кыыс оҕону төрөтөн, элбэх сиэннэрдээх. Билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. Эдэр сааһыттан Найахы хорун биир кэрэ куоластаах ырыаһыта. Сөбүлүүр дьарыга – баайыы, сибэккини көрүү-харайыы, сонун астары астааһын.

Аҕам барахсан

Сааһыран баран аҕаккам

Саамай кыра кыыһыгар

Күн сирин бэлэхтээн,

Кэллэҕим бу орто дойдуга.

Кэпсиирэ Бэйбэрикээн остуоруйатын

Кыһыҥҥы киэһэҕэ аралдьытан

Ахсааны, хоһоону өйдүүргэ

Кыһаллан үөрэтэр буолара.

Оҕотун үөрдээри аҕаккам

Ыт доҕорбун көлүйэн

Талах сыарҕаҕа олордон

Дьаарбатар да буолара.

Аҕам миэхэ оҥороро

Талах оонньуур арааһын,

Күнү быһа ылахтаһан

Оонньоон күммүн барыырым.

Ситэри улаатар сааспар тиийбэккэ

Сэттэбин туолар сайыммар

Хомоппута аҕаккам,

Хаалларан баарта букатын…

            Аҕаккаа, эйиэхэ махталбын

            Сааһыран баран өйдөөммүн,

            Дьоллоох оҕо сааһы биэрбиккэр

            Санаабын тиэрдэбин хоһооммор.

 

Сайын

Сайын кэллэ, доҕоттоор,

Сайылыкка көһүү буолла.

Ийэм биһикки үөрдүбүт

Иэйэ сүрэх манньыйда.

Сүөһүлэрбит барахсаттар

Эмиэ үөрбүт курдуктар,

Сиргэ, күөххэ мэччийэ

Эриэнчиктэһэ турдулар.

Сөтүөлүөхпүт, сир астыахпыт,

Элбэх үүтү ыахпыт,

Сайын кэлбитин билиэхпит

Эриэппэни да үүннэрихпит.

 

Хаһаайыттар

Дьиэм икки өттүгэр

Тупсаҕайдык дьаһанан,

Ыал аҕалара олороллор

Дьоһун дьоннор буолаллар.

 

Иккиэн илиилэрин араарбат

Сэмэй үлэһит хоһууннар,

Биирэ бииртэн бэртэр

Маһы хаамтарбат эрэ уустар.

 

Булчут, сонордьут барахсаттар

Айылҕаны олуһун таптыыллар

Дьиэ кэргэттэригэр дурдалар

Аймах дьонноругар хаххалар.

 

Төрөөбүт Найахыларын таптыыллар

Киэн тутталлар кининэн,

Ханнык да атыны ордорон

Төрүт олох барбаттар.

 

Бэтиэхэ

Ааһан иһэн көрө биэртим

Оттоох кыбыыга киирэн

Сүөһүлэр обургулар күрүөлээн

Аһыы аҕай тураллар.

 

Ойон таҕыста хаһаайын

Оту кыйа эккирэтээт,

Охтон түстэ эмискэ

Онуоха күллэ бэтиэхэм.

 

Күлбүппүн боруостаан

Кубулдьуйа охсоммун,

Дьоһуннук туттан көмөҕө

Дьэ баран эрдэҕим.

 

Ыалларым

Ыалым кыргыттар котокулар

Мааны ыаллар дэтэҕит,

Таҥара табатыныы кэрэҕит

Далбар хотуттар буолаҕыт.

            Оҕолорбут этэҥҥэ улаатан

Олох суолун туттулар,

Мааны, атаах сиэннэрбит

Мурун бүөтэ буоллулар.

            Өрөгөй, хомолто да күннэри

            Үллэстэр ол кэмнэри

            Күндүлэһэ, көрдөһө да хаамары

            Ыллык суолбут билээхтиир.

                        Киһиэхэ ыалыгар табыллара

                        Бэрдин бары биллэхпит.

                        Харыстыаҕыҥ харах харатыныы

                        Хаарыан үтүө сыһыаммытын.

            Ыалым кыргыттар барахсаттар,

            Ыалдьар диэни билимэҥ,

            Ойор күҥҥүт тахсыахтын,

            Олоххут уһун буолуохтун.

 

Сиэммэр Эрхааҥҥа

Сайыммыт кэтэһиилээх киһитэ

Тиийэн кэллиҥ, үөрдэҥҥин.

Саамай кырачааммыт буолаҕын

Тапталы кытта эн улаатыаҥ.

            Эрбэхчээннэр иккиэлэр

            Эрхаан ол тэҥэ убайдаах.

            Эрбэйбит, сандаарбыт хотун бэрдэ

            Элиитэ диэн эдьиийдээх.

Эчикийэ, минньигэс да сыттааххын

Эриэккэс духууга тэҥнэммэт.

Маннык минньигэс сиэнчээн

Миэхэҕэ эрэ баар курдуккун.

            Эбэлэргин үөрдэҥҥин

            Эйэ-дьол уола буола улаатыаҥ.

            Эрэллээхтик хардыылааҥҥын,

            «Эрхаанчик киһи-киһитэ» - дэтиэҥ.

 

Көрсүөххэйиҥ, доҕоттор

 Күһүммүт түннүкпүн тоҥсуйар

Ардах-тыал кэһиилээх

Куттаабыт саҕа сананан

Айгыстан аҕай дьэ кэллэҕэ.

            Сүрэхпэр уоскулаҥы куустаран

            Дьэ кэллиҥ дии, эргийэн

            Доҕотторбун көрсөрбүн билэҕиэн?

            Сааһыран баран диэмээриий.

Сүрэҕим долгуйа эппэйэр

Сотору туолуохтаах ыраттан

Эҕэрдэ ким кэлбитинэн

Этэҥҥэ сылдьарбыт туоһутунан.

            Санаан кэлиэхпит доҕотторбутун

            Үөрэхпит кыракый кырачаанын

Сэмэй үлэһит дьоннордоох

Үтүө майгылаах сыһыаннарын.

Эдэрбитин эргитэн дьоллонон

Элбэҕи да кэпсэтиэхпит

Ким кими төгүрүччү көрбүтүн

Кистэлэҥҥэ туппутун.

            Ыраах Лобуйа биэрэгэр

            Ыраланыахпыт, онно баардыы.

            Оччолорго тэҥҥэ хаамсара

            Ойор күммүт тэҥинэн.

Бу курдук күндүтүк санаһыахпыт

Өрүүтүн да билсэр буолуохпут дэһэммит.

Баҕарыахпыт күн дьолун

Эйиэхэ, киниэхэ уонна барыбытыгар.

            Тиийиэҕиҥ, доҕоттор, көрсүөхпүт.

            Туппаккын эн, ардах да буол.

            Кынатаныам ол онтон

            Көтүөҕүм Халыма сиригэр.

 

Эҕэрдэм эйиэхэҕэ

Сайыммыт үтүөтэ хомунан

Туруннубут төрөөбүт эбэбэр.

Сиэннэрбитин хото хомуйан

Сирин аһыттан тиксээри.

            Эбэбит хонноҕор-быттыгар саһыаран

            Оҕолорбор кэһиим диэн

            Эриэккэс күндү сирин аһыттан

            Ордорбут ээ, барахсаным.

Махтал, алааһым барахсан

Эмньик сааһым уйатыгар

Эһэрдэм эһиэхэ, ийэлээх-аҕабар

Маанылаах эдьиийдэрбэр, убайбар

            Мин бүгүн дьоллоохпун эһигинэн

            Аттыбар оҕо сааһым тураахтыыр сэрбэллэн

            Ийэккэм мичээрдиир аҕабынаан

            Илиибиттэн сиэтэллэр атастарым хотокулар.

 

Оҕоккоом

Үрүҥ хаары бүрүнэн

Мин оҕом сыттаҕыҥ…

Үллэр үйэлэргэ букатын

Араҕыстахпыт абатыын.

            Оо, күн сирэ барахсан,

            Миэхэ күүстэ көмөлөс.

            Олоҕу олуһун таптыыбын,

            Матыахпын баҕарбат буоллаҕым.

Оҕоккоом, тэһийбэккэ сыттаҕыҥ,

Ийэккэҥ хаһан эрэ тиийиэҕэ,

Сирдээҕи иэстэрбин түмүктээн,

Салаллыам букатын эйиэхэ.

           

Иэйии

Уоллаах кыыс сиэттиһэн,

Уйулҕаларынан сипсиһэн,

Кыыс уолугар истиҥник

Тапталын хардаран үөрпүтэ.

            «Таптыыбын эбээт, сэгэриэм» -

            Хардарда онуоха уолана

            Кыыс истиҥ иэйиитигэр,

            Тоҥуй, ыраас бэйэтигэр.

«Көрүүй дуу, мин сэмэй уолчааныам,

Көрүөхтэн дьикти көстүүнү,

Ол дьүкээбилбит суһумунуу

Олохпут сиэдэрэй буолуохтун»

 

Барахсаттарым

 Оҕолорум тэҥэ оокколор,

Олордуу мин мастарым,

Эһигинниин үллэстиим ду

Эрэйбин, үөрүүбүн биир тэҥҥэ.

 

Хахсаат да тыалга бэринимиэх,

Ханнык да үргүөр үргүйэтин.

Олох очурдара охсубатын,

Олоруохпут, хайдах баарынан.

 

Ньургуһуммун

 Кыыс оҕо буоламмын,

«Күнүм» дэппит эбиппин.

Халымам эдэр уолчаанын

Сүрэҕин уулларбыт эбиппин.

            Ону саҥа билэммин,

            Олустук долгуйа иһиттим.

            Бырастыы, кэлтэй ол тапталгын

            Букатын сэрэйбэтэх сүрэҕим.

Сааһырар сааскар диэритин

Сүрэххэр саһыаран кэлбиккэр.

Махтал, миэхэ тапталгар,

«Маҥнайгы ньургуһунум» диэбиккэр.

 

Доҕорбор

Атыҥырыыбын эйиигин, сэгээр,

«Ама, кини дуо?» диэммин,

Саҥалыын атыҥҥа дылыгын,

Сааһырыы боруога буолла±а.

            «Көрсүөхпүт, сэгээр» - диэхтээмэ.

            Кэлтэй быһымах буолумуох,

            Эдэрбит, сэргэхпит өйбүтүгэр

            Кистэннин тапталбыт  сүрэхпитигэр.

           

Кэбиһиий, күһүнүм

 Күһүн, оо, күһүн барахсан…

Көмүс сэбирдэхтэринэн тамнанан,

Күлүмнэс чаҕылынан сырдааҥҥын

Кэлэриҥ, кэлиэхтээх кэмнэргэр.

Күнү көрбүт күһүммүн

Көрсөрүм эҕэрдэлээн, истиҥник.

            Күһүн, оо, еүһүн, аһыныый…

            Күөрэйэр күннэрим кэннибэр

            Куоттулар элэстэнэн омуннук.

            Курус санаа куустаҕыан,

            Кэбис, кэтэһэ түһээриий,

            Кэлэйбэт инигин, сэгэриэм.

Күһүн, оо, күһүн, көрдөһүүм…

Кэлиэхтээх кэмҥин аһаран,

Кыһыҥҥа миэстэҕин биэрдэргин.

Кыратык тыын уктаргын,

Киһилии, эдэрчи кэмнэрбин

Кэтэстэргин билиэхпиэн.

            Күһүн, оо, күһүн, бырастыы…

            Кэбис, бириэмэ уталыйбат.

            Кумуччу туттан кэтэһээхтиэм.

            Кэмэйгин алта уоммун сэмэйдик

            Кууһан ылан бэлэхтээр.

            Күһүн, оо, күһүн, махтаныам.

 

 

 

           

 

 

 

1959 с.  Нам оройуонугар Түбэ нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1976 с. Кэбээйитээҕи орто оскуоланы бүтэрбитэ. 1984 с. Бүлүүтээҕи педучилищены бүтэрэн баран, Түбэ орто оскуолатыгар начаалынай кылаас учууталынан үлэлээбитэ. 1999 с. Уус Алдан оройуонун Найахытааҕы «Чэчир» оҕо тэрилтэтигэр куруһуок салайааччытынан үлэлээбитэ. Бу кэмҥэ кыра оҕо тылын сайыннарар араас хоһооннору айарга холоммута. Бу хоһоонноро араас өрөспүүбүлүкэтээҕи куонкурустарга миэстэлэспиттэрэ, «Чөмчүүк саас» сурунаалга бэчээттэммиттэрэ. Билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. Иллэҥ кэмигэр араас ииһинэн дьарыктанар, ахтыылары суруйар.

 

Саас

Күн  уота күлүмнүүр,

Күнтэн  күн  уһуур,

Салгыммыт сылыйар,

Дьэргэлгэн оонньуур.

 

Үчүгэйиэн, Найахым,

Дойдум сааскы көстүүтэ.

Кэҕэ этэн чоргуйара,

Көтөр-сүүрэр элбиирэ.

 

Сибэкки сиэмэтэ

Сибэкки сиэмэтэ

Кыракый бэйэтэ,

Кынаттанан көттө,

Сири булан түстэ.

Буорунан бүрүллүннэ,

Сииги булан тылынна,

Силис тардан улаатта,

Сибэкки буолан үүннэ

 

Сибэккилэр

Сыһыы аайы хонууга

Сибэккилэр тэтэрбиттэр,

Көбүөр курдук тэлгэнэ

Күөх алааспын киэргэппиттэр.

 

Халлаан курдук күөхтүҥү

Баанчык эминньэхтэрэ

Тэрэйбиттэр кынаттыы,

Лыах курдук көтүөхтүү.

 

 Кэрэ кыыстыы кэмчиэрийэ

 От быыһыгар саспыттар.

 Көй салгыным тыаллара

 Кинилэри буллуллар.

 

Үрүмэччи

Үрүмэччини сырсан,

Хонуу устун сүүрэбин.

Сибэккигэ олоруо диэн,

Кэтэһэн көрөн турабын.

 

Салгыҥҥа уйдаран,

Кэрэ күөх сибэккигэ

Олорбут үрүмэччини

Тутан ыллым кинини.

 

Көрүөхтэн сиэдэрэй,

Дьүһүнэ олус учугэй!

Кинини мин аһынным,

Көй салгыҥҥа ыыттым.

 

Үрүмэччим, аны да

Кэрэни кэрэһэлээ.

Сырыт дьону үөрдэ,

Үчүгэйгэ эрэ угуйа.

 

Көмүс күн, дорообо!

 Күн хайдах тахсарын

Көрүөхпүн баҕардым.

Көҥүллэтэн ийэбиттэн

Күнү күүтэн олордум.

 

Ойуур саҕата сырдаата,

Күнүм саһарҕата сандаарда,

Оо, күн! Күн көрдө!

Көмүс күнүм дорообо!

              

Хаар кыырпахтара

Сарсыарда турбуппар

Дьиэм иһэ сырдаабыт,

Тоҕотун билээри

Түннүкпүн мин көрдүм.

 

Хаар түспүт! Хаар түспүт!

Маҥнайгы хаар туһэр!

Хаатыҥкабын анньынаан

Таһырдьа мин тэлээр.

 

Маҥнайгы сымнаҕас хаарга

Суолларбын хааллардым.

Сырдык маҥан хаарга

Илиилэрбин тоһуйдум.

 

Кыырпах кэрэ хаардар

Түстүлэр ытыстарбар,

Кылбачыһа оонньуур

Тыһыынчанан ойуулаахтар.

 

Сүүрэн киирэбин дьиэбэр

Кыырпахтарбын альбоммар

Уруһуйдаан кэбистим,

Истиэнэбэр ыйаатым.

 

Кыһыҥҥы айылҕа

Кыһыҥҥы айылҕаны кэтии

Мин тыаҕа таҕыстым.

Хаары оймоон кэлэммин,

Турдум маһы одуулуу.

 

Ойуур иһэ уу чуумпу.

Арай тоҥсоҕой тоһугуруу

Тиити тоҥсуйан торулатар,

Үөнү булан аһылыктанар.

 

Кыракый  Сайыына

Саха кыра кыыһа

Кыракый Сайыына

Сандаарыччы көрөн

Саад дьиэҕэ кэллэ.

 

Мичик гынан дорооболосто,

Оҕолордуун оонньоото,

Амтаннаах аһы аһаата,

Сынньанан утуйан ылла.

 

Кэпсээни кэрэхсээтэ,

Холонон хоһоон эттэ,

Үҥкүүлээн тэлээрдэ,

Этин-хаанын эрчийдэ.

 

 Номнуо буолла киэьэтэ,

Ыла кэллэ ийэтэ,

Ирэ-хоро сэһэргээтэ,

Күнүн маннык түмүктээтэ.

 

Хомус

Саха тимир ууһун

Уһаммыт хомуһун

Аҕам бэлэх уунна,

Иэдэспиттэн сыллаата.

 

Тылын тардан көрбүтүм

Кэрэ дорҕоон таһаарда,

Куерэгэйдии дьырылаан,

Дьүрүһүйэ ыллаата.

 

Бэргэһэ

Эбэм тиктэ бэҕэһээ

Кыһын кэтэр бэргэһэ,

Түүлээх буолан сымнаҕас,

Тымныы тыалга ичигэс.

 

Эдьиий кэтэн көрбүтэ

Оруобуна буолбута,

Сиэркилэҕэ көрүннэ,

Эбэтигэр махтанна.

 

Мин убайым

Убайбын наһаа таптыыбын,

Кинини олус суохтуубун,

Оскуолаттан кэлэрин

Түннүгүнэн күүтэбин.

 

Улахан киһи буолан,

Миигин көмүскүүр.

Мэнигин быыһыгар

Олуһун харыстыыр.

 

Үчүгэй киһи буола улаатыам

Хойуутун хойуут мин

Эһэм курдук эйэлээх,

Эбэм курдук элэккэй,

Аҕам курдук аламаҕай,

Ийэм курдук иллээх,

Убайым курдук улгум,

Эдьиийим курдук эйэҕэс

Үчугэй киһи буола

Үүнэ-сайда улаатыам.

 

       

         1977 с. Уус Алдан улууһун Өнөр нэһилиэгэр төрөөбүтэ. 1994 с. Өнөр орто оскуолатын, 1998 с. Нам педучилищетын бүтэрбитэ. Найахытааҕы “Чэчир” оҕо тэрилтэтигэр 2005 сылтан иитээччи көмөлөһөөччүтүнэн, 2011 сылтан иитээччинэн айымньылаахтык үлэлиир. 200 сылга олохтоох уолга, Гуляев Тимофей Тимофеевичка кэргэн тахсан, 4 оҕолонон, ньир-бааччы олороллор. Варвара Михайловна иллэҥ кэмигэр оҕуруо тиһэрин, иистэнэрин сөбүлүүр, кэрэ көстүүлээх оҥоһуктары оҥорор, хоһоон айарга холонор.

            Олоххо актыыбынай  позициялаах, сайдам-сайаҕас майгылаах Варвара Гуляева уус-уран самодеятельность көхтөөх кыттааччыта: “Чэлгийээнэ” үҥкүү бөлөҕөр, “Көр-нар” театральнай түмсүүгэ умсугуйан туран дьарыктанар. Улуустааҕы иитээччилэр икки ардыларыгар ыытыллыбыт сценарий  суруйуутун кµрэҕин кыайыылааҕа, “Эһигинэн киэн туттабыт” өрөспүүбүлүкэтээҕи хоһоон айыытын күрэҕэр “Уран тыл абылаҥа” анал аат хаһаайката.

 

Саллаакка ахтылҕан

 

Уоскулаҥ-байылыат олоҕу,

Оҕо-уруу мичээрин

Киэр илгэн,

«Сэрии» диэн ыар сурах

Аан дойдуну аймаабыта.

 

Ийэттэн төрөппүт оҕотун былдьаан,

Оҕоттон амарах аҕатын арааран,

Саа-саадах туттаран,

Алдьархай суолугар атаарбыта.

 

Хараҕым уутунан сууннаран,

Тапталлаах доҕорбун арааран,

Кый ыраах дойдуга бырахпыта,

Өстөөх уотугар утаарбыта.

 

Санньыйар күммэр тиийэбин

Аар баҕах хатыҥым аттыгар.

Кинилиин өр да өр сипсиһэбин,

Эйиигин суохтуурбун билинэ.

 

Өстөөхх хара дьайдарын

Күлүккүнэн саба сырыттаҕыҥ,

Сэрии уотун толоонугар

Сүтэн иһэн күөрэйдэҕиҥ.

 

Киэр хайыһыа ардыгар

Күн мичилийэр мичээрэ,

Киэр анньыа сороҕор

Сиирэ-халты өстөөх буулдьата.

 

Ол эрэн, эрэнэбин -

Эн кэлиэҥ,

Чуумпуга иһийбит киэһэни

Киэр кыйдаан, ырааһырдан,

Улуу Кыайыы кынаттанан,

Инники кэскилбит кэхтибэтин туһугар

Көлүөнэ ыччаппыт өрөгөйүн туһугар

өстөөҕү кытта күөн күрэстэһэн,

Эн Кыайыын уһансан.

 

Мин Уус Алданым

 

Кыыдааннаах тыйыс тымныылаах,

Мутук тостор кыһыннаах,

Куобах барахсан бултаах,

Күндү түүлээх кыыллардаах –

Ол дойдуну мин таптыыбын.

 

Итии-куйаас кµннэрдээх,

Сүүрүгүрэ устар үрэхтэрдээх,

Дьирибинэс дьэҥкир күөллэрдээх,

Өлгөм, эмис соболордоох –

Ол дойдуну мин таптыыбын.

 

Киэҥ, нэлэмэн алаастардаах,

¥рдүк мыраан сыырдардаах,

Иһирик ойуурунан иһиллибит,

Ырыаҕа ылланан аатырбыт –

Ол дойдуну мин таптыыбын.

 

Хорсун-хоодуот эр дьонноох,

Кэрэ-нарын кыргыттардаах,

Күүстээх-уохтаах бөҕөстөрдөөх,

Мааны Далбар хотуттардаах –

Ол дойду мин Уус Алданым.

 

 

 

 

1959 с. Уус Алдан улууһун Найахы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Манна орто оскуоланы бүтэрэн, өр кэмҥэ «Найахы» сопхуоска сылгыһытынан үлэлээбитэ. Иллэҥ кэмигэр айылҕаҕа сылдьарын, бултуурун, сахалыы кинигэлэри, сурунааллары ааҕарын, кроссвордтары таайарын сөбүлүүр. Хоһоон суруйарга сылгыһыттыы сылдьан холонон көрбүтэ. Билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. Олоҕун доҕорунаан Константинова Светлана Иннокентьевналыын түөрт уоллаахтар, сиэннэрдээхтэр.

 

Сиик курдук симэлийбит,

Туман курдук көппүт,

Оҕо сааһым эргийэр эбит,

Доҕотторбун көрүстэрбин.

            Эдэр сааһым атастара,

            Эһигинниин сэлэстим да,

            Чөмчөкөбөр сөҥөн хаалбыт

            Мүччүргэннээх кэмим будулуйан көстөрө.

Бары мустан көрүстэххэ,

Умнуллубут уһуктар,

Сүппүт күөрэйэр,

Үөрүү-көтүү тырымныыр.

            Тулабар эргийэр оройунан көрбүт

            Мэник-тэник оҕо сааһым.

            Ахтан-санаан ааһабыт

            Эрчимнээх эдэр кэммитин…

Эдэр саас эһиэхэ эбит,

Бииргэ үөрэммит оҕолорум,

Хас биирдии бэйэҕит

Күндү таас эбиккит.

            Махтал буоллун эһиэхэ,

            Биир саастаах үөлээннээхтэрбэр,

            Кэрэчээн кэрэ кыргыттарбар,

            Доҕор-атас уолаттарбар!

 

 

 

2004 с. Найахы нэһилиэгэр элбэх оҕолоох Гуляевтар дьиэ кэргэннэригэр төрөөбүтэ. И.И. Гоголев-Дыргыабай аатынан Найахы орто оскуолатын 11-с кылааһын үөрэнээччитэ. Төрөөбүт дойду куруһуок көхтөөх кыттааччыта. Иллэҥ кэмигэр ыллыырын сөбүлүүр, оскуола КВН хамаандатыгар биир бастыҥ оонньооччу.

 

 

Күн оҕото

 

Күн оҕото буоламмын,

Айылҕаттан айдарыллан,

Аламай күммүт анныгар

Төрөөн олоробун бу сиргэ.

 

Саха оҕото буоламмын,

Сиэри-туому батыһабын:

Эрэллээхтик айанныыбын 

Өбүгэлэрбит суолларынан.

 

Күн оҕото буоларбытын

Өйдүү-саныы сылдьыаҕыҥ!

Саха оҕолоро буоламмыт,

Сиэри-туому тутуһуоҕуҥ!

 

 

Кэрэ түгэн

 

Үс кэрэ хатыҥ турара -

Алаас кэрэ хаартыската.

Үс кэрэ хатыҥ үҥкүүлүүрэ -

Арчылыы  дайаллара.

 

Кинилэр ырыаларын истэбин -

Сэмэй сипсиэрдэрэ үчүгэйиэн!

Намыын-намчы суугунунан

Кэрэ-наҕыл сэһэн суруллар...

.

Ол кэрэ түгэнтэн

Арахсыахпын баҕарбатым,

Сырдык сыдьаай күүһүгэр

Өр да өр турдум, абылатан.

 

 

 

***

Көмүс күһүммүт кэллэ,

От үлэтэ бүтэн, сынньалаҥ...

Оһох оттуллан тыһыргыыр,

Сайынныын быраһаайдаһар.

 

Күөх туман быыһынан

Хатыҥнар саһаран тураллар.

Түүн ахсын тымныйан,

Суолларбыт буора тоҥор.

 

Тиийэн кэллэ эмискэ

Оҕолор үөрэххэ барар кэмнэрэ,

Күһүҥҥү, тымныы тыаллаах,

Оҕолор сөбүлээбэт күннэрэ.

 

ххх

Тоҕо дууһам долгуйар?

Харахпар илэ көрөр курдукпун

Сэрии ыар сылларын.

Оо, эдэркээн тэбэр сүрэхтэр!

 

Тоҕо сүрэҕим нүөлүйэр?

Ол күнтэн олохпут кылгааабыта

Эдэркээн ыччаттар,

Эдэркээн уолаттар.

 

 

Тоҕо сүрэҕим ыалдьар?

Алаас кэрэ хаартыската

Ол уоланнары санатар:

Билигин да уоскуйбат сүрэхпит!

 

Тоҕо хараҕым  уута сүүрэр?

Биһиги үөрүөх тустаахпыт:

Ыччаттарбыт кыайыылара

Үйэлэргэ чиэстэниэ!

 

Убайдарбыт кыайыыларыттан

Дьолбут суола арыллар,

Ыччаттарбыт кыайыыларынан

Киэн туттабыт!