Информация о материале

Автор: Super User

Категория: Местные авторы и их произведения

Опубликовано: 10 февраля 2022

Просмотров: 33

            1951 с. Бороҕоҥҥо төрөөбүтэ. 1968 с. Дьокуускай к. 20 №-дээх оскуолатын бүтэрэн, СГУ тыа хаһаайыстыбатын факультетыгар киирбитэ. 1972 с. учуонай-зоотехник идэтин ылан, Найахыга «Коммунизм» холкуоска кылаабынай зоотехнигынан анаммыта. Партизан Заболоцкай аатынан сопхуоска комскомунан, Уус-Алдан райкомолун II-с сэкирэтээринэн, «Лена» сопхуоска кылаабынай зоотехнигынан, Дьокуускай к. «Госплемхолбоһук» тэрилтэҕэ үлэлээбитэ. 1983 сылтан «Найахы» сопхуоска, «Найахы» КП-га зоотехнигынан, биригэдьииринэн µлэлээбитэ. 1991 сыллаахха «Тускул» бааһынай хаһаайыстыба тэриммитэ. 2001-2005 сс. олохтоох дьаһалтаҕа тыа хаһаайыстыбатын исписэлииһинэн үлэлээбитэ.

            Барыта 15 ырыалаах. Ырыалара, хоһоонноро Саха Өрөспүүбүлүкэтин ырыа айааччыларын антологиятыгар, араас хомуурунньуктарга бэчээттэммиттэрэ. Ааптар, мелодист, солист ити ырыаларынан улууска, өрөспүүбүлүкэҕэ элбэхтик кэнсиэрдэргэ, куонкурустарга кыттан, гран-при, «Бастыҥ ааптар», «Бастыҥ толорооччу», лауреат ааттарын ылбыта.

            Кэпсээннэрэ «Байанай», «Күрүлгэн» сурунаалларга, «Кыым» хаһыакка бэчээттэмиттэрэ.  Кэргэнинээн Светлана Егоровналыын 1972 сылтан Найахы норуодунай хорун ырыаһыттара, бальнай үҥкүүгэ улууска хас да төгүл гран-при, өрөспүүбүлүкэҕэ лауреат аатын ылбыттара.

            1974 с. ЫБСЛКС XVII съеһин дэлэгээтэ, Бүтүн Сойуустааҕы, Россиятааҕы уус-уран самодеятельность көрүүлэрин лауреата, «СӨ тыатын хаһаайыстыбатын бочуоттаах бэтэрээнэ», улуус, өрөспүүбүлүкэ мелодистарын сойууһун чилиэнэ.

 

Сэргэлээхпэр сааскы күн

 

Сэргэлээхпэр сааскы күн

Сылаанньыта тыгыыта

Сибэккилээх кырдалым

Күөрэгэйин кэриэтэ

            Нарын-кэрэ ырыаын

            Эн миэхэҕэ ылларыый,

            Сүрэх иэйэр тойугун

            Эн доҕоргор анаарыый.

Сааскы чэбдик киэһэҕэ

Үөрэ-көтө көрсүһүү,

Илиибиттэн сиэттиһэн,

Оргууй сэргэ хаамсаарыый.

 

Киэҥ халлааҥҥа сулустар

Мичиҥнэһэ турдуннар,

Эдэр сүрэх тапталтан

Эймэнийэ ыллаатын.

 

Дьиэрэҥкэйэ кэрэтиэн

 

Сайылыкка үрүҥ түүн

Оһуохайдыыр киэһэҕэ

Хара харах кыысчааны

Дьиэрэҥкэйин көрбүтүҥ?

            Оо, уйдара, уйдара, дайдара,

            Саха нарын кыысчаана

            Килбик-килбик мичээрдиин

            Дьиэрэҥкэйэ кэрэтиэн.

Сэмэй, килбик бэйэтэ

Тэбэнэттик суһуоҕун

Кэҕис гына көннөрө

Минньиэстик мичээрдиир.

 

Арай маннык күөрэгэй

Көй салгыҥҥа дьурулуур,

Арай маннык кыталык

Үҥкүүлүүрэ буолуо дуо?

 

Информация о материале

Автор: Super User

Категория: Местные авторы и их произведения

Опубликовано: 10 февраля 2022

Просмотров: 29

     1974 с. Уус Алдан улууһун Найахы нэһилиэгэр төрөөбүтэ. Оскуола сааһыттан айар. Таптал, ийэ, оҕо, айылҕа тиэмэтигэр ордук элбэх айымньылаах. Кэлин кэпсээн суруйуутугар холонор, икки хоһоон хомуурунньуктаах. 2018 сыл “Куорсун” диэн Уус Алдан улууһун айар куттаахтарын күрэҕэр прозаҕа – 1 миэстэ, поэзияҕа – 3 миэстэлээх. Уус Алдан улууһун “Мүрү саһарҕата” хаһыакка ситимин быспакка айымньылара тахса тураллар. 2019 сыл Уус-Алдан улууһун “Куорсун” айар куттаахтарын күрэҕэр хоһоонноро анал биһирэбили ылбыттара.

Ыам ыйа – Аҕам ыйа

 

Ыам ыйын маҥнайгы күнэ –

Аҕам күн сирин көрбүт күнэ,

Күөх окко түспүт киинэ –

Ийэтин үөрдүбүт түүнэ.

 

Ыам ыйа – Аҕам ыйа,

Саймаархай сайынныын сайа,

Салгын сии таарыйа,

Сылдьара дии, илимин баайа

 

Ыам ыйын тохсус күнэ –

Аҕам Кыайыытын күнэ,

Мэтээллээх көстүүмүн кэтэн,

Өрөгөй хаамыыга үктэһэн.

 

Астык этэ, аҕам баара -

Аа-дьуо сис туттан хаамара,

Сиртэн сыыс булан ылара,

Сонно тута быраҕара.

 

Ыам ыйа – Аҕам ыйа,

Ампаарга сахалыы ыаҕайа

Эн сайыҥҥын санатара,

Көхөҕө ыйанан турара...

 

*   *   *

Бүдүгүрэн түһэн, бүгүн –

Бүрүллэн, күн да күн…

Күлүгүрэн түһэр күһүн –

Күдэҥҥэ көтүтэр көмүһүн.

 

Кэллэ эбээт, кэмэ кэллэ.

Бэлиэ, билгэ бэйэтэ биллэ.

Тэлгэһэни тибэр силлиэ

Иһиирэрэ эрэ иһиллиэ.

 

Арай хараҥа былыттан

Хаар барахсан кыбыстан,

Аат эрэ харата, харыстаан,

Хара сиргэ хам сыстан.

 

Айылҕа аныыр ыйааҕа,

Хайа да дьыла – санааҕа

Ардыыр, хаардыыр анала,

Арыт харах хайҕала.

 

Кыыс хатыҥ

 

Көмүс өҥүн бүрүнэн,

Күһүн күөлгэ көһүннэ.

Кэмэ кэлбитин билинэн,

Кэрэ бэйэтин көрүннэ…

 

Арай онно – Кыыс хатыҥ,

Сайыҥҥыттан быдан атын.

Аттынааҕы харыйатын

Лабаатынан сабырыйбытын.

 

Устар уһун уҥуоҕун 

Тупсарар солко суһуоҕа.

Ууга оргууй суунуоҕун,

Уйгуурдар уу оҕуһа.

 

Сэбэрэтэ кэрэтиэн,

Килбик кийиит кэриэтэ.

Сэбирдэҕин тэлибэрэтэ,

Күһүҥҥү үҥкүүгэ эргиттэ.

 

Ийэ сир – Ийэбит кэриэтэ

 

Ийэ сир – ийэбит кэриэтэ,

Туохха да тэҥнэммэт кэрэтэ,

Иһийбит дьикти көстүүтэ

Иэйиибит үөскүүр төрүөтэ.

 

Дойдубун ахтаммын, дуоһуйа

Чуумпуну одуулаан, соһуйа

Хонууга олордум уоскуйа,

Хоһооммор холбоору хоһуйа.

 

Күөҕүнэн симэммит кэмигэр,

Сир аһа, дьэ манна минньийэр,

Күн уота күлүмнүүр күөлүгэр,

Сөрүүкээн, сүрэҕим көнньүөрэр.

 

Этиҥнээх ардаҕын дохсуна

Быстахтык курулаан, халынна.

Алааһым арылы кустуга,

Курбуулуу кууспут курдуга.

 

Ийэ сир – Ийэбит кэриэтэ,

Салгынын мүөттээх сүмэтэ,

Биһиэхэ иҥэрбит бэлиэтэ,

Инники кэскилбит кэлиитэ.

 

Кэтэһии – дьахтар анала

 

Ийэ күүтэр күндү оҕотун,

Күнү күннүктээн, түннүгү өйөөн.

Дьахтар кэтэһэр эрэнэр киһитин,

Аантан арахпакка, хараҕа манаан.

 

Үйэтин тухары өрүү кэтэһэр,

Дьиэтин бэрийэн, күнэ киэһэрэр.

Сүүрэр-көтөр, күөһүн өрөр,

Үлэтэ бүппэт күн бүгүнүгэр.

 

Ардыгар кэтэһии кэлэтии да буолар,

Аймалҕан аргыстаах сураҕы толорор.

Хомолто, хоргутуу дууһаны хам тутар,

Соҕотох суол устун сордонор сороҕор…

 

Сүрэҕин сылааһын олорчу биэрэр

Усталаах олоҕун дьоллоох кэмигэр,

Төрөтөр оҕотун тоҕус ый көһүтэр.

Дьахтар барахсан анала – кэтэһэр…

 

Информация о материале

Автор: Super User

Категория: Местные авторы и их произведения

Опубликовано: 10 февраля 2022

Просмотров: 31

 

      Уус Алдан оройуонун Найахы нэһилиэгэр 1967 с. төрөөбүтэ. 1984 сыллаахха бэтэринээр идэтин баһылаан, нэһилиэгэр "Найахы" сопхуоска биэс сыл үлэлээбитэ.  Өнөр нэһилиэгэр элбэх оҕолоох ыалга улахан уолларыгар Андрей Андреевичтыын холбоһон, ыал буолан үс оҕо эйэҕэс ийэтэ, элбэх сиэн амарах эбээтэ. Билигин бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор. 1986 сылтан хоһоон суруйар. Улууһугар 2010 сылтан "Уһуктуу" айар куттаах дьахталлар түмсүүлэрин чилиэнэ. Өнөр нэһилиэгэр "Мүрү саһарҕата" хаһыакка улуус общественнай корреспондена. Хоһоонноро уонна ырыалара хомуруунньуктарга, ырыанньыктарга, "Күрүлгэн", "Үйэ» сурунаалга, Тойон Мүрү" мелодистар түмсүүлэрин 40 сылыгар аналлаах "Уус Алдан мелодистара, ырыалаах поэттар" диэн ырыанньыкка тахсыбыттара.

     ххх

Оо, сыл-хонук түргэниэн,

Түннүгүнэн элэс гыннаҕыан,

Чыычаах курдук көтөн аастаҕа,

Олохпут тэтимэ буоллаҕа...

 

Маннык кэм кэрдии түргэнин,

Күн-дьыл элэҥнээн ааһарын,

Хардыытын дьулусхан эргиирин,

Оҕо сааспар билбэтэх эбиппин.

 

Сааһырыы боруогар үктэнэн,

Истиҥ тапталым суоһунан,

Сиэн оҕо үөрүүтүн үллэстэн,

Дуоһуйан ылабын дьоллонон...

 

Айар абылаҥҥа куустаран,

Олоҕум олугун түстүүбүн,

Иэйиим тиһиллэр ыллыгар

Дьылҕам бэлэҕин сомсобун !

 

Ийэм, ийэкэм барахсан

 

Ийэм, ийэкэм барахсан

Сэмэй эйэҕэс майгыгын,

Сып-сылаас илииҥ ытыһын,

Оргууй имэрийэ көрөргүн.

 

Саас ортолоон олороммун

Ардыгар суохтаан ылабын,

Килбик, элэккэй мичээргин,

Намыын, наҕыл саҥаҕын.

 

Сылаас, истиҥ кыһамньыҥ,

Үөрэтэр-такыйар сыһыаныҥ,

Туохха да тэҥнэммэт кэмин

Санаан өрүтэ тыынабын....

 

Аанньал курдук күндү киһим -

Ийэм, ийэкэм барахсан,

Өрүү арчылыы сырыттын

Алаадьыҥ минньигэс сыта.

 

Доҕоруом

 

Сиэн саҥата чуопчаарар,

Чуораанныы чугдаарар,

Алаадьы сыта арчылыыр,

Алаһа дьиэбин алгыстыыр. ...

 

Сүрэхпит баҕатын толорон,

Дьоллоно, дуоһуйа олорон,

Ол кэмтэн хаһыс хаарбыт

Ууллан аастаҕа, доҕоруом...

 

Билигин да көрөбүн

Сэмэй, элэккэй мичээргин,

Сымнаҕас, наҕыл бэйэҕин,

Оҕолуу көнө майгыгын.

 

Эдэр сааспытын санаһан,

Соргулаах суолу тутуһан,

Истиҥ тапталбыт суоһунан,

Олохпут үөрүүтүн үллэстиэх !

 

Т³р³³бµт дойдум кэрэтиэн...

 

Т³р³³бµт дойдум кэрэтиэн,

Олу´ун да±аны ахтабын

Саймаархай сайы²²ы кµнµн,

Сайбайа к³±³рбµт тыатын.

            Хос ырыата:

            Тэлгэ´эм хонуутун устун

            Мэниктии дайа сµµрэрбин,

            Сымна±ас окко дугунан,

            Чугдаарбыт о±о саас кэмнэрбин!

Найахым нарын алаастарын,

Дбэрэкээн ³²н³³х сы´ыытын,

С³рµµн Эбэбит уутугар

Чомполоно с³тµ³лµµрбµн.

 

Айыл±ам кэрэ к³стµµтµн,

Сайа илгийэр сиккиэрин,

Суугунуур хаты² чара²ын,

Минньигэс кµп-кµ³х суугунун.

 

Оо, саас…

 

Үчүгэйиэн, күлэ-үөрэ

 Күн күлүмнүү тыкпыта,

Тырым уоттаах сардаҥатын

Чаҕылыччы ыспыта!

 

Кырыыһаттан таммахтар

Лыҥкынаһа сырсаллар,

Тэҥҥэ үөрсэн чыычаахтар

Саас ырыатын ыллыыллар.

 

Таһырдьаттан оҕо-аймах

Киирбэт күнэ дьэргэйдэ,

Эдэр сааспын эргитэн

Мэник сүрэх эппэйдэ.

 

Маннык кэрэҕэ кыттыһан,

Сирдээҕи олоҕум киэркэйэр,

Сырдыгынан сыдьаайан,

Сааскы күнүм сандаарыйар.

 

Сандал саас

 

Күндээрэр күөх халлааҥҥа

Күммүт чаҕылыйа тыкта,

Сандал сааспыт кэлиитэ

Сып-сырдыгынан сыдьаайда.

 

Дьиэм таһыгар туллуктар

Үөрдүһэн көтөн түстүлэр,

Чуубугуруу чугдаараннар,

Тула өттүбэр дайдылар.

 

Сандааран, эчи, үчүгэйиэн -

Киһи үөрүөх, ылааҥы күнэ.

Тула дьэргэлгэн кустуга

Тырымныыр, дьиримниир...

 

Иэйиим уһуктар кэрэттэн,

Маннык көстүүттэн долгуйа,

Сүрэҕим тэптэ эппэйэ,

Сааскы салгыҥҥа дуоһуйа.

 

Туллуктар

 

Үчүгэйкээн да туллуктар

Дойдубар көтөн кэлбиттэр,

Сарыкынайа тэлээрэн,

Күрдьүк хаарга түһэллэр.

 

Сымнаҕас хаары оймооннор,

Чомчооруһа хаамсаллар,

Чырыптыы чугдаараннар,

Харалдьык сиргэ түмсэллэр.

 

Ылааҥы күнү уруйдаан,

Эмискэ үөрдүһэн ылаллар,

Тэлгэһэбин оһуордаан,

Дьикти кэрэтик көтөллөр.

 

Оо, туллуктар, туллуктар,

Хаар кэриэтэ туртаһаннар,

Сааспыт кэрэ илдьиттэрэ,

Сырдык санаам кыымнара.

 

Күммүт күөрэйдэ

 

Бурҕайар туманы үтэйэн,

Саҕахтан күммүт күөрэйдэ,

Килбиктик кытара кыыһан,

Сып-сырдыгынан сыдьаайда.

 

Сыыйа аргыыйдык сандааран,

Чаҕыл мичээрин бэлэҕэ,

Тымныы дьыбары силэйэн,

Күнүм күндээрэн тыктаҕа.

 

Кыраһа хаарга тырымныыр

Хатыҥ лабаата сэгэйэр,

Кырыарбыт дьикти оһуора

Кылбачыйа күлүмүрдүүр.

 

Кыһыҥҥы чэбдик салгыҥҥа

Эҕирийэ тыынным астына,

Манньыйан ыллым дуоһуйа,

Айылҕам кэрэтин көрөммүн!

 

Алааһым хатыҥа

 

Сайынын нарын-нарыннык

Ытарҕа кэтэн симэннэ,

Кэрэчээн сэбэрэтинэн

Алаас тулатын киэргэттэ.

 

Кэрэтиэн кыыс хатыҥчаан -

Уһун суһуоҕун тарааммыт,

Алааһым устун сайбайан,

Халадаай ырбаахы кэппит.

 

Нуолур солкоҕо сууланан,

Күөх сэбирдэҕин бэрийбит,

Күҥҥэ көөчүктүү имнэнэн,

Олус намчытык сэгэйбит.

 

Оо, хатыҥым тупсубутуон,

Мүөттээх лабааҕын арыйан,

Сэбирдэх быыһын сэгэтэн,

Дьикти сипсиэргин истэбин.

 

Сардаана сибэкки

 

Сайыммыт сэдэх симэ±э

Дойдубар тыллан сэгэйдэ,

Кыыс о±о сэмэйин санатан,

Кыбыстан кытара кыыста.

 

Аттыбар оргууй сипсийдэ

Нап-нарыннык сардаана,

“К³рµµй миигин” – диэбиттии,

Олус кэрэтик имнэннэ.

 

Бэттиэмэ оттон кµ³гэйэн,

Таптал иэйиитин тµстээтэ,

Чээлэй кµ³хтэн долгуйан,

Алаа´ым устун тэтэрдэ.

 

Оо, сардаана сибэкки...

Килбик кэрэ бэйэ±ин,

Сиэдэрэй, намчы дьµ´µ²²µн

Ама ким кэрэхсээбэт буолуой!

 

 

Хаар үҥкүүтэ

 

Дойдум устун маҥан хаар

Кыыдамныыра кэрэтиэн.

Тула өттүбүн киэргэтэн,

Үҥкүүлүүрэ үчүгэйиэн!

 

Маннык кэрэни көрөммүн,

Сымнаҕас хаарга дугунан,

Наҕыл ырыаҕа уйдаран,

Тэҥҥэ үҥкүүлүөх курдукпун.

 

Сарсыарда сырдык хаарга

Ыллыгым суолун тэлэбин,

 Ыраас лиистии саҥалыы

Олоҕум оллугун түстүүбүн.

 

Кыстык кыһыҥҥы ыйдарга

Санаабын сайа этиэҕим,

Иэйиим тиһиллэр ыллыгар

Хаарым оһуорун ойуулуом.

 

Тула хаар, хаар

 

Ити санаам кыырпахтара

Оһуор ойуутун тиһэллэр.

Бүгүн миигин үөрдээри,

Наҕыллык даҕаны түһэрэ.

 

Хос ырыата:

 

Тула хаар, хаар кыырпаҕа

Оҕо сааспын санатар.

Оонньуохпун баҕаран кэллим,

Сыа хаары ытыспар ылан...

 

Маннык кэрэтик талбааран,

Кыыдамныыр, күлүмнүүр,

Ыраас санааны ситимниир,

Олохпун киэргэтэ симиир.

 

Дьиктитик, нарыннык хаар

Тула өттүбэр ыһыллар,

Маҥан, маҥан кыырпахтар,

Аттыбар дайан ылаллар.

 

Наҕылыйа түһэр хаартан...

Мин бүгүн санаам сааһыланар

Наҕылыйа түһэр хаартан.

Сүрэҕим үөрүүнэн саҕыллар

Кылбаа көмүс кыыдамыттан...

 

Сүргэбин көтөҕөр иэйиинэн

Хаар уйдара намылыйар.

Үрүҥ үрүмэччилии талбааран,

Аттыбар кыырпахтыы дайар.

 

Сымнаҕас хаарым налыйа,

Симик сипсиэрэ наскыйа,

Намыыннык, нарыннык үллүйэ,

Тулабар күлүмнүү кылбаарар.

 

Оһуор кыырпахтара тэлээриһэн,

Дууһабын уоскутар курдуктар,

Манньытар даҕаны эбиттэр,

Кыһыным үҥкүүтүн көрдөрөн !

 

 

Информация о материале

Автор: Super User

Категория: Местные авторы и их произведения

Опубликовано: 10 февраля 2022

Просмотров: 34

        1952 с. Найахы нэһилиэгэр холкуостаах кэргэнигэр төрөөбүтэ. 1971 с. Найахы орто оскуолатын бүтэрэн икки сыл «Коммунизм» холкуоска ыанньыксыттаабыта. 1973 с. СГУ тыа хаһаайыстыбатын факультетыгар үөрэнэ киирбитэ. Үөрэҕин бүтэрээт, «Дүпсүн» сопхуоска ыанньык сүөһүгэ биригэдьииринэн үлэлээбитэ. 1981 с. «Найахы» сопхуос тэриллитигэр селекционер-зоотехнигынан үлэлии кэлбитэ. Бу идэтинэн 2006 сылга дылы ситиһиилээхтик үлэлээбитэ. СӨ Тыа хаһаайыстыбатын салаатын Судаарыстабаннай бириэмийэтин лауреата буолбута. 2007-2010 сс. олохтоох дьаһалтаҕа тыа хаһаайыстыбатын исписэлииһинэн үлэлээбитэ.  «СӨ Тыатын хаһаайыстыбатын туйгуна» бэлиэнэн наҕараадаламмыта. «Уус-Алдан улууһун бочуоттаах олохтооҕо». 2010 сылтан бочуоттаах сынньалаҥҥа олорор.

      Айар үлэнэн 1990 сылтан дьарыктанар. Айымньылара улуустааҕы «Мүрү саһарҕата» хаһыакка, «Уус Алдан мелодистара, ырыалаах поэттар», «Ньургуһуннар», «Сайылыгым барахсан», «Айар кутум иэйиилэрэ хомуурунньуктарга бэчээттэмиттэрэ.

Ахсынньы ыйым

Дьыбар тыыннаах ахсынньы ыйым

Дьэ, бурҕайа бускуччу тыынным.

Дьиҥ сахалыы тыын төлө көттө,

Дьэгдьийдэ хаайтарбыт мин кутум.

            Дьирбии кырыа симэҕин иилэн,

            Дьоһуннук чаҕылыччы тутан,

            Дьол быатын оргууй төлө тардан,

            Дьүкээбил суһумун оонньоттуҥ.

Хаар көмүрүө буола тоҥноҕо

Халыҥ суорҕан, бүтэй бүрүө.

Дьоруолуу сиэллэ сылгы үөрэ

Халыҥ тыаҕа саста, хорҕойон.

            Ахсынньы -  мин төрөөбүт ыйым

            Ахсым тымныытын сөбүлүүбүн,

           Дьөһөгөй оҕото дьоруолаан,

           Дьиэрэҥкэй тэбэр, суолбун үктээн.

                                  

Ахтылҕан

 

Ахсынньы ыйым барахсан

Аргыардаах ааҥҥын арыйан,

Аарыма бэйэҥ аргыйан,

Айгыстан кэллиҥ будулуйан.

            Аҕынным оҕо саастарбын,

            Аҕас-балыс балтыларбын,

            Айан аартыгын кэтиирбин,

            Ахтыһа көрсөр күннэрбин.

Аахайбат этим дьуолкабын,

Айманар оҕо үөрүүтүн.

Ахтарым күүскэ ийэбин,

Амтаннаах күөрчэх сиэтэрин.

            Аҕамсыйбыт күндү эрэлим

            Аҕаккам хаһан кэлэрин

            Ааҕарым оргууй тарбахпын,

            Астынан үөһээ тыынарым.

Аҕаккам бүгүн кэлиэхтээх

Аам-даам тымныыны силэйэн.

Айанныам этэ ийэбэр

Ахсым атынан көтүтэн.

                                     

Көөчүүк тэбэр ыйым

Манньыйа-манньыйа мөлбөйө устар,

Минньийэ-минньийэ мичик гынар,

Эчикийэ кэрэтин, сүргэни көтөҕөр!

Кулунчугум ыйа көөчүүк тэбэр.

Төгүрүччү көрөн, хараҕы үөрдэр.

Хоммут санаа көппөҥнүүр,

Ордуос майгы түллэҥниир,

Туллах гынна тутум санаа,

Тырып гынна сылаас иэйии.

Төлө көттө³, төлөһүйэйэ түстэ,

Көмүрүө хаарга күөлэһийдэ,

Сыыдамнык сыыртан төкүнүйдэ,

Иирэ талахха иилистэ түстэ.

Сааскы мэник тыал тутан ылла,

Кулунчук кутуругар баайда…

Кулун тутар ый манньыйда,

Мичик гынна, минньийдэ.

                           

Күөх маайым

 

Күөх маайбыт барахсан

Күлбүтүнэн кэллэ, мичийдэ.

Күнүм үөһээ тахсан күөрэйдэ,

Күлүмнүү көттө, эргичийдэ.

            Күөх маайбыт барахсан -

            Көрсөбүн билигин долгуйа.

            Күүтэбин ааспыты манньыйа,

            Уулусса долгуйар суугунун.

Күөх маайбытын көрсөн,

Хаамарбыт дьоһуннук туттаммыт,

Халыҥ доҕор-атас буоламмыт,

Холуубу, былааҕы тутаммыт.

            Сүрэхпит биһиэнэ кырдьыбат -

            Сүһүөххпүт үрдүгэр сылдьабыт.

            Сиэдэрэй симэхтээх талахпыт -

            Сүрэхтэн сүппэт өйдөбүлбүт.